Επίκαιρες παρατηρήσεις για εμβόλια: Εθνική αντιμετώπιση, θρομβώσεις, ανάπτυξη τεχνολογιών κ.α.

Καθησυχαστικοί σε όλα τα επίπεδα, στην Ελλάδα αλλά και την Κύπρο θα παρουσιάζονταν οι ειδικοί επιστήμονες για το εμβόλιο της AstraZeneca σχετικά με τις παρενέργειες των θρομβώσεων που ήλθαν στο φώς… Συμμορφούμενοι με την «υπέρτατη» αρχή, τoν Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και τις λεγόμενες «ρυθμιστικές αρχές».

Παρακολουθούν το ζήτημα και καθησυχάζουν. Οι αντιδράσεις των ηγετών και διάφορες παλινδρομήσεις

Με ανακοίνωσή του ο ΠΟΥ, παρά και την προληπτική αναστολή χορήγησης του εμβολίου από κάποιες χώρες επισήμαινε πως τα οφέλη εμβολιασμού με το συγκεκριμένο εμβόλιο (όπως και των άλλων εμβολίων φυσικά), υπερτερούν των κινδύνων του μή εμβολιασμού, συνιστώντας τη συνέχιση των προγραμμάτων χορήγησής τους. Κανένας ακόμα θάνατος δεν φαίνεται να συνδέεται με τα εμβόλια Covid-19 από δεδομένα που μεταβιβάζονται στον ΠΟΥ [1].

Για το ίδιο θέμα, ο Ηλίας Μόσιαλος, εκπρόσωπος της Ελληνικής κυβέρνησης και καθηγητής πολιτικής υγείας τόνιζε την υποχρέωση των ρυθμιστικών αρχών να αναφέρονται στην πορεία και στα αποτελέσματα των εμβολιασμών τα οποία καταγράφονται, μαζί με τη διερεύνηση περιστατικών συμπεριλαμβανομένων αναφορών όπως αυτά συνδέονται ως προς την αιτιώδη συνάφεια με τους εμβολιασμούς [2].

Ο Μόσιαλος ανέφερε ότι μέχρι στιγμής, δεν υπάρχουν στοιχεία ταυτοποίησης και αποδεδειγμένης συσχέτισης, όπως και καμία δημοσίευση έκθεσης «ειδικών ή ρυθμιστικής αρχής που να λέει πως το εμβόλιο της AstraZeneca συσχετίζεται με τη δημιουργία θρόμβων αίματος μετά τον εμβολιασμό.

Προφανώς ορμώμενος εξ’ αφορμής ανακοινώσεων από άλλες ρυθμιστικές αρχές του εξωτωρικού, και ειδικά του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων – European Medicine Agency (EMA), μετέφερε την ίδια περίπου ανακοίνωση ότι είναι μηδαμινός ο μικρός περιπτώσεων καταγραφής θρομβώσεων μέσα στα εκατομμύρια ήδη εμβολιασμένων.

Όπως λόγου χάρη 1 θρόμβωση ανά 367.000 χιλιάδες εμβόλια σύμφωνα και με την αρχή Medicines and Healthcare products Regulatory Agency (MHRA) της Βρετανίας, που δεν θεωρείται μεγαλύτερος από το αναμενόμενο ρίσκο στο γενικό πληθυσμό χωρίς τους εμβολιασμούς. Η αν μιλάμε για θανάτους, μερικές δεκάδες θανάτων συγκριτικά με εκατομμύρια εμβολιασμένων [3]. [Η παραδοχή όμως ορισμένων δεκάδων θανάτων αλλάζει στη συνέχεια σε εκατοντάδες θεωρούμενων ως κάτι το φυσιολογικό. Βλ. συνέχεια…].

Από την άλλη, ο κ. Μόσιαλος δεχόταν επίσης το γεγονός καταγραφής εκατοντάδων που πέθαναν λίγο μετά τον εμβολιασμό για εμβόλια της Astrazeneca αλλά και της Pfizer σε Νορβηγία και Βρετανία με το δικαιολογητικό ωστόσο ωστόσο ότι οι ρυθμιστικές αρχές οι οποίες προβαίνουν σε αναφορές με στατιστικές μελέτες δικαιολογημένα αποσυσχετίζουν τους θανάτους αυτούς με τα εμβόλια [2].

Σύμφωνα με τον Μόσιαλο, χιλιάδες θάνατοι ηλικιώμενων και ανθρώπων με υποκείμενα νοσήματα θα αναμένοντο φυσιολογικά εντός 7 ημερών απο τους εμβολιασμούς συνεπεία διαφορετικών ιατρικών περιστατικών, δηλώνοντας επίσης ότι υπάρχει από τα ΜΜΕ μια τάση τρομολαγνίας.

Ενώ θα έπρεπε, αντίθετα, σύμφωνα με τις ανακοινώσεις των υπεύθυνων οργανισμών, να μεταδίδεται το μήνυμα ότι τα εμβόλια δεν ευθύνονται για σοβαρές παρενέργειες και θάνατους σύμφωνα με τις τεκμηριώσεις που δίνονται. Παραδεχόμενος εντούτις την ύπαρξη καθημερινά εκατοντάδων θανάτων μετά τους εμβολιασμούς [3].

Εμβόλιο της Pfizer-BioNTech υπεύθυνο για θρομβώσεις;

Πάντως αξιοσημείωτο είναι πέρα από τις άμεσες, βραχυπρόθεσμες αλλά και μακροπρόθεσμες πιθανές παρενέργειες και οι κοινωνικές επιπτώσεις της διάθεσης όλων των εμβολιών και των μέτρων που εφαρμόζονται ανά το παγκόσμιο, το κατεγραμμένο γεγονός περιστατικών θρομβώσεων ακόμα και από το εμβόλιο της Pfizer. Όχι δηλαδή μόνο της AstraZeneca. Παρά τη δημοσιότητα που έλαβε το νέο ζήτημα με τις θρομβώσεις ειδικά για την τελευταία [4] και παραμερίζοντας το θέμα άλλων περιστατικών με άλλες οργανικές παρενέργειες και θανάτους.

Γεγονός που μαρτυρείται πέραν των πολιτικών παιγνιδιών και των δηλώσεων που απασχόλησαν τον δημόσιο διάλογο και τα μέσα σε Ελλάδα, Κύπρο αλλά και παγκόσμιο σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό. Το νέο ζήτημα (των θρομβώσεων), προέκυψε σε συνέχεια εκείνου που προηγήθηκε – αν πρέπει να λαμβάνεται το εμβόλιο από την ηλικιακή ομάδα άνω των 65 ή όχι.

Ο υπεύθυνος της Ιταλικής ρυθμιστικής αρχής Νικολά Μαγκρίνι αναφέρθηκε στο πολιτικό μπλόκο που ακολουθήθηκε κατά του εμβολίου της AstraZeneca εξηγώντας την απόφαση ως «snowball effect» που επηρέασε τις αποφάσεις. Για το νέο θέμα των θρομβώσεων, συν τοις άλλοις, ο Μακρόν όπως και ο Μάριο Ντράγκι, υιοθέτησαν τη γραμμή της Άγκελα Μέρκελ ότι οι εμβολιασμοί πρέπει να συνεχιστούν σε Γαλλία και Ιταλία με την τελική γνωμοδότηση του ΕΜΑ αφού δεν υπήρχε επιβεβαιωμένη συσχέτιση περιστατικών θρομβώσεων με το εμβόλιο [5].

Ανάλογη στάση, χάριν επίδειξης υγειονομικής υπευθυνότητας επεδείχθη και για το προηγούμενο ζήτημα με το συγκεκριμένο εμβόλιο χρήσης για τους άνω των 65. Η ανειλικρίνειά τους όμως αν όχι απλά ένα μεγάλο ένα μεγάλο μπέρδεμα και σύγχυση, δεν εδράζεται απλά στις αιτιάσεις που δόθηκαν και από ειδικούς στην Κύπρο. Όπως ότι η νέα επίθεση κατά τoυ εμβολίου της AstraZeneca μπορεί να οφείλεται στην κόντρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τους Βρετανούς που βρέθηκαν εκτός Ευρώπης, τον λεγόμενο «παγκόσμιο πόλεμο», ή τον «εθνικισμό των εμβολίων» [6].

Χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν και η στροφή 180 ͦ του ίδιου του Γάλλου προέδρου Μακρόν για το θέμα της χορήγησης των εμβολίων στους άνω των 65, ο οποίος ενώ έκανε δηλώσεις χαρακτηρίζοντας «μερικώς αναποτελεσματικό» αργότερα θα δήλωνε ότι ο ίδιος θα μπορούσε να εμβολιαστεί με αυτό. Συγκεκριμένα ανέφερε: «Σύμφωνα με κάποιους ειδικούς είναι οιωνεί αναποτελεσματικό ακόμα και για τις ηλικίες από 60 και άνω» [7] αλλά ακολούθως άλλαξε στάση. Τι άλλο όμως πέραν από πολιτικά παιγνίδια και παρελκυστικές πολιτικές αφορούσε πιθανόν η νέα συζήτηση περί θρομβώσεων;

Η μετάβαση από τις προ-κλινικές και κλινικές δοκιμές στους μαζικούς εμβολιασμούς και η ευκαιρία εισαγωγής των νέων τεχνολογιών.

Το παρασκήνιο πέραν των πολιτικών παιγνιδιών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δυστυχώς, θα μπορούσε να εντοπιστεί ίσως πιο συγεκριμένα στο βαθύτερο πρόβλημα της «επείγουσας» μετάβασης από τα πειράματα και τις πρό-κλινικές δοκιμές σε ζώα, στις κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους λόγω της ανάγκης επίσπευσης έγκρισης όλων των εμβολίων και κατόπιν στους μαζικούς εμβολιασμούς σε παγκόσμιο επίπεδο.

Όσον αφορά την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ αναμενόταν η έγκριση έκτακτης ανάγκης – emergency use από τον ΠΟΥ η πρώτη έγκριση υπό όρους άδειας κυκλοφορίας (conditional marketing authorization) δόθηκε στις 21 Δεκεμβρίου 2020 για το Pfizer/BioNTech [8] και στις 29 Ιανουαρίου 2021 για το AstraZeneca [9] όταν ο ΠΟΥ θα ενέκρινε το επίσημα το Pfizer στις 31 Δεκεμβρίου 2020 και το AstraΖeneca στις 15 Φεβρουαρίου 2021.

Η βιασύνη ακόμα με όλα τα εμβόλια και την τεχνολογία που τα υποστηρίζει φαίνεται όμως και στο εξής καθαρά από επιστημονικής άποψης και όχι μόνο στην πολιτική διαχείριση. Aν και είχε ως αιτία τον νέο κορωνοϊό, η έρευνα έτρεχε χρόνια πριν. Η έρευνα όμως για τη «νέα τεχνολογία» των εμβολίων που δοκιμαζόταν ήδη σε άλλες εφαρμογές, επισπεύσθηκε με την εμφάνιση του κορωνοϊού SARS-CoV-2 ή Covid-19. Ο Covid-19 λειτούργησε έτσι εσπευμένα ως «ιδανική πλατφόρμα» μετεξέλιξης της έρευνας και εφαρμογής των εμβολίων της νέας τεχνολογίας σε κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους.

Σίγουρα, παρόμοιες πτυχές δεν θα γίνονταν ευρέως γνωστές για τις διαδικασίες παραγωγής, ούτε για τα παραπλανητικά πιθανόν δεδομένα των δοκιμών που μπορεί να παρουσιάζονταν. Ούτε όμως και για το επιχειρηματικό παρασκήνιο των εμβολίων. Και αυτό λογικά δεν θα συνέβαινε μόνο για το εμβόλιο της AstraZeneca. Αντίθετα η προσοχή θα στρεφόταν τελικά σε επίπεδο δημόσιου λόγου στο ότι όλα τα εμβόλια είναι καλά, παρά τα όποια πλεονεκτήματα ή μειονεκτήματα του ενός εμβολίου από το άλλο.

Η παρενέργεια των θρομβώσεων ήταν γνωστή σε επιστήμονες. Άλλα δεδομένα εξέλιξης των καινοτόμων τεχνολογιών και κατεγραμμένες ανησυχίες.

Δυστυχώς η αλήθεια για την πορεία προς τους μαζικούς εμβολιασμούς με στόχο τη μεγαλύτερη κάλυψη στον παγκόσμιο πληθυσμό, κατουδένα τρόπο δεν θα μπορούσε να εκροχιαστεί και το πρόγραμμα θα προχωρούσε κανονικά. Ούτε φυσικά η αποτελεσματικότητα όλων των εμβολίων τα οποία πήραν την καταρχήν έγκριση για χορήγηση στο γενικό πληθυσμό από τον ΠΟΥ μετά τις κλινικές δοκιμές και τις επιμέρους εγκρίσεις που θα λάμβαναν από τις «ρυθμιστικές αρχές» κάθε κράτους.

Παρά τις όποιες αντιδράσεις και καθυστερήσεις που θα παρουσιάζονταν οι οποίες σίγουρα θα είχαν πίσω τους ισχυρότατα οικονομικά και άλλα κίνητρα. Καταληκτικά μπορεί να αναφερθεί μόνο στο γεγονός της γνώσης της δημιουργίας θρομβώσεων και άλλων παρενεργειών σε μελέτες που έτρεχαν ήδη από τη χρήση της τεχνολογίας εμβολίων mRNA αλλά και DNA χρήσης των εμβολίων, τόσο σε προκλινικές μελέτες σε πειραματόζωα αλλά και πιο περιορισμένες κλινικές μελέτες σε ανθρώπους κάποια χρόνια πριν την εμφάνιση του κορονοϊού [10].

Σύμφωνα με το απόσπασμα επιστημονικής μελέτης από τα συμπεράσματα ειδικών επιστημόνων: «προωθεί την πήξη του αίματος και την παθολογική δημιουργία θρόμβων» [11]. Τα συμπεράσματα μελετών αφορούσαν εμβόλια για τη λύσσα, τη γρίπη, τον κυτομεγαλοϊό και τον Ζίκα τα οποία δεν προχωρούσαν με μεγαλύτερη εφαρμογή σε κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους, παρόλο ότι τα αποτελέσματα εφαρμογής διάφορων πλατφόρμων της τεχνολογίας, ειδικά για την πρόληψη μεταδοτικών ασθενειών ήταν ιδιαιτέρως σημαντικά και οι υποστηριζόμενες τεχνολογίες τους υποσχόμενες ακόμα στην αντιμετώπιση διάφορων μορφών καρκίνου [10].

Ο κύριος λόγος σχετιζόταν κυρίως με την ουσιαστική επιτυχία δημιουργίας ανοσίας των εμβολίων, εκτός από την ασφάλεια που θα έπρεπε να τίθετο σε παρακολούθηση και αξιολόγηση για την ανάπτυξη των κλινικών δοκιμών, λόγω του ότι τα αποτελέσματα ήταν «κάπως περιορισμένα, οδηγώντας σε πιο προσεκτικά βήματα και προσδοκίες σχετικά με τη μετάφραση της επιτυχίας από τις προ-κλινικές επιτυχίες σε κλινικές» [11].

Σύμφωνα με επιστημονικές αναφορές τα αποτελέσματα ήταν «περίπου μέτρια στους ανθρώπους παρά το ότι αναμενόταν από τις δοκιμές στα ζώα, ένα φαινόμενο το οποίο παρατηρείτο και με τα εμβόλια DNA, και οι παρενέργειες δεν ήταν ασήμαντες». Παρατηρείτο συν τις άλλοις σε κάποιες αναφορές όπως με το δοκιμαστικό εμβόλιο κατά της γρίππης, βιοδιασπορά και επιμονή όπως στα ποντίκια, προστασία της ασθένειας σε μοντέλα πχ. στις νυφίτσες, ανεπιθύμητη ανοσογονικότητα (δηλαδή ανοσογονικότητα με αρνητικά αποτελέσματα), αντιδραστικότητα και τοξικότητα στους ανθρώπους [11].

Παρόλα αυτά, παρά τις σχετικές επιφυλάξεις το μέλλον ειδικά της ανάπτυξης των εμβολίων mRNA προδιαγραφόταν λαμπρό, μάλιστα από το 2017 όπου αναλύονταν αυτές προοπτικές και αξιολογούνταν οι επικαιροποιημένες μελέτες υπήρχαν κάποια σημαντικά δεδομένα στην έρευνα από εταιρείες και οργανισμούς [11]:

Πηγές:

[1]. UN News. (2021, Μάρτιος 12). )Global perspective Human Stories. WHO backs AstraZeneca COVID vaccine amid clotting concerns; green lights Johnson & Johnson shots. Ανακτήθηκε από https://news.un.org/en/story/2021/03/1087222

[2]. Documento. (2021, Μάρτιος 12). Ανακτήθηκε από https://www.documentonews.gr/article/hlias-mosialos-ti-xeroyme-gia-to-embolio-ths-astrazeneca-kai-tis-thrombwseis

[3]. DailyMail.com. (2021, Μάρτιος 16). Pfizer’s Covid vaccine is linked to MORE blood clots than AstraZeneca’s – so why isn’t the EU banning it? Hypocrisy of European nations revealed as Italy admits decision was ‘POLITICAL’. Αvακτήθηκε από https://www.dailymail.co.uk/news/article-9366963/Coronavirus-Pfizers-Covid-vaccine-linked-blood-clots-AstraZenecas-UK.html

[4]. in.gr. (2021, Μάρτιος 10).Κοροναϊός : Ο Ηλίας Μόσιαλος βάζει τέλος στις θεωρίες συνωμοσίας περί εμβολίου και θανάτων. Ανακτήθηκε Μάρτιος 25 από https://www.in.gr/2021/03/10/greece/koronaios-o-ilias-mosialos-vazei-telos-stis-theories-synomosias-peri-emvoliou-kai-thanaton/

[5]. Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. (2021, Μάρτιος 3). Στροφή 180 μοιρών Γαλλίας και Ιταλίας για το εμβόλιο AstraZeneca. Ανακτήθηκε Μάρτιος 25 από https://www.kathimerini.gr/world/561297136/strofi-180-moiron-gallias-kai-italias-gia-to-emvolio-astrazeneca/

[6]. Δημητρολόπουλος. Π. (2020, Δεκέμβριος 12). Ο παγκόσμιος πόλεμος των εμβολίων – Η στρατηγική Ρωσίας και Κίνας και τα ερωτήματα για την Ευρώπη. ΤΟ ΒΗΜΑ. Ανακτήθηκε από https://www.tovima.gr/2020/12/12/politics/o-pagkosmios-polemos-ton-emvolion/

[7]. Πρώτο Θέμα. Μακρόν. (2021, Ιανουάριος 21). «Ακύρωνε» το εμβόλιο της AstraZeneca λίγες ώρες πριν από την ευρωπαϊκή έγκριση. Ανακτήθηκε από Μάρτιος 25 από https://www.protothema.gr/koronoios-live/article/1089852/makron/

[8]. EUROPEAN MEDICINES AGENCY. SCIENCE MEDICINE HEALTH. (2020, Δεκέμβριος 21). Ανακτήθηκε Μάρτιος 25 από https://www.ema.europa.eu/en/news/ema-recommends-first-covid-19-vaccine-authorisation-eu

[9]. EUROPEAN MEDICINES AGENCY. SCIENCE MEDICINE HEALTH. (2021, Ιανουάριος 21). Ανακτήθηκε Μάρτιος 25 από https://www.ema.europa.eu/en/news/ema-recommends-covid-19-vaccine-astrazeneca-authorisation-eu

[10]. Kristina Fiore. (2020, Δεκέμβριος 3). Want to Know More About mRNA Before Your COVID Jab? A primer on the history, scope, and safety of mRNA vaccines and therapeutics. MEDPAGE TODAY. Ανακτήθηκε από https://www.medpagetoday.com/infectiousdisease/covid19/89998

[11]. Pardi N, Hogan MJ, Porter FW, Weissman D. (2018, Απρίλιος). mRNA vaccines – a new era in vaccinology. Nat Rev Drug Discov. 2018;17:261-79. Ανακτήθηκε από https://www.maine.gov/ems/sites/maine.gov.ems/files/inline-files/nrd.2017.243.pdf

promachonjournal.com